Author:
Abstract
Asya’da Hun Devleti’nden sonra kurulan İkinci Büyük Devlet Göktürklerdir. Göktürk Devleti 552 yılında kurulmuş ve 630 yılında yıkılarak fetret devrine girmiştir. 680 yılında yeniden kurulan devlet 742 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. Bu sebepten Gök Türk Devleti’nin iki kez kurulduğu görülmektedir. İkinci Gök Türk Devleti’ne kurucusunun adından dolayı Kutluk Devleti adı da verilmektedir. Yapılan bu çalışmada Birinci Gök Türk Devleti’nin kurulduğu sıralarda ülkenin idari taksimatı ile ülkenin batı bölgesi yöneticisi olan İstemi Yabgu’nun uyguladığı dış politika üzerinde durulmaktadır.
İstemi Yabgu’nun uyguladığı dış politikaya bakıldığında dönemin iki büyük devleti konumunda olan Sasaniler ile Bizans Devleti’nin Göktürk politikası doğrultusunda yönlendirmiştir. Tarihi sürece bakıldığında Ak Hun devleti ile gerçekleşecek mücadelede sasaniler ile işbirliği yapılmış; bu işbirliği neticesinde Ak Hun Devleti yıkılmıştır. Ancak Sasanilerin zaferdeki küçük paylarına rağmen daha fazla talepte bulunmaları Göktürkler ile sasaniler arasındaki ilişkiyi bozmuştur. Bunun üzerine İstemi Yabgu Sasanilere karşı Bizans Devleti ile işbirliği kurmuştur. Bu işbirliği çerçevesinde her iki ülkeni elçileri karşılıklı olarak gönderilmiştir. Bu ittifak ve işbirliği neticesinde başlayan Bizans-Sasani savaşları Sasani Devletinin yıkılışına kadar devam etmiştir.
Keywords
Abstract
The Second Great State established after the Hun State in Asia is the Göktürks. The Göktürk State was established in 552 and collapsed in 630 and entered the interregnum period. The state, which was re-established in 680, continued its existence until 742. For this reason, it is seen that the Gok Turk State was founded twice. The Second Gok Turk State is also called the Kutluk State because of the name of its founder. In this study, the administrative division of the country and the foreign policy implemented by Istemi Yabgu, the administrator of the western region of the country, during the establishment of the First Gok Turk State are emphasized.
Considering the foreign policy implemented by Istemi Yabgu, he directed it in line with the Gokturk policy of the Sassanids and the Byzantine State, which were the two great states of the period. Looking at the historical process, cooperation was made with the Sassanids in the struggle against the White Hun state; As a result of this cooperation, the White Hun State was destroyed. However, the fact that the Sassanids made more demands despite their small share in the victory spoiled the relationship between the Gokturks and the Sassanids. Thereupon, Istemi Yabgu cooperated with the Byzantine State against the Sassanids. Within the framework of this cooperation, the ambassadors of both countries were sent mutually. The Byzantine-Sassanid wars, which started as a result of this alliance and cooperation, continued until the collapse of the Sassanid State.