ANADOLU’DAKİ OĞUZ VARLIĞININ AŞİRET İSİMLERİ ÜZERİNDEN TASNİFİNE ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Author:

Year-Number: 2017-Volume 9
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : GENEL TÜRK TARİHİ
Number of pages: 65-75
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Anadolu’yu yurt edinen konargöçerler, yerleşik Türk unsurla birlikte, Türkistan’dan Balkanlara kadar yayılan Oğuz-Türk gruplarının parçalarıdır. Anadolu’daki müstakil Türk beyliklerinin de asli unsurunu onlar oluşturmuşlardır. Türkmenler hakkında malumat veren Selçuklu, Memluk ve Osmanlı devri kayıtlarında onlar arasında kadim Oğuz boy adlarını koruyan birçok aşirete rastlanmaktadır. Bu kayıtlar, aşiret isimlerine istinâden Anadolu’daki Oğuz varlığının Üçok ve Bozok esasına göre tasnif edilmesi yönteminin benimsendiği araştırmaların da temel dayanağını oluşturmaktadır. Oysaki XVI. yüzyıla ait nüfus ve vergi kayıtlarının mukayeseli incelenmesi, Anadolu’daki Oğuz aşiretlerinin adlarından hareketle Üçoklu ve Bozoklu sınıflandırmasına tabi tutulamayacak derecede hemhâl olduklarını ispatlamaktadır. Esasen bu durum Türkmenlerin Anadolu’yu yurt tutmaya başladıklarında artık zayıflamış olan Üçoklu ve Bozoklu ayrımının onların Moğol baskısı ile Kuzey Suriye’de toplandıklarında birbirleri arasına karışmalarının sonucudur.

Keywords

Abstract

Nomadic Turkmen tribes who settled in Anatolia, along with other sedentary Turkish components, are the parts of Oghuz- Turk groups that spread from Turkistan to Balkans, and they formed the original elements of independent principalities in Anatolia. In the records of Seljuk, Mameluke and Ottoman period, which provided information as regards the Turkmen, many tribes that still maintained the names of old Oghuz clans can be found. These records, referring to the names of the tribes, have formed the basis of the research in which the method that the existence of Oghuz in Anatolia should be classified based on the categories of Üçok and Bozok was adopted. However, the comparative analysis of demographic and tax records of the 16th century proves that Oghuz tribes were so closely related to each other that they cannot be subject to any classification like Üçok or Bozok just by referring to their names. As a matter of fact, this situation is the result of the distinction between Üçok and Bozok, which indeed weakened when Turkmen settled in Anatolia, and interference of these tribes with each other when they gathered in Northern Syria because of Mongol oppression.

Keywords