Author:
Abstract
Türkiye’de Safevî tarihinin araştırılması, bu konuda yazılmış olan gerek birinci ve gerekse de ikinci el kaynakların Türkçeye kazandırılması birkaç açıdan önem arz etmektedir. Safevî hanedanının Anadolu Alevileri üzerindeki derin etkileri, Osmanlı ile sürekli rekabeti ve nihayet Safevî devlet teşkilatında ve ordusunda Türklerin önemli yer tutmaları bizim bu konuya odaklanmamızı gerektiren faktörler sırasındadırlar. Ayrıca bulunduğumuz coğrafyanın XVI. yüzyıldan beri uğradığı değişimler sonucunda nasıl şekillendiğini daha iyi anlamamız açısından Türkiye’de Safevî araştırmalarının teşvik edilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Mevzu ile ilgili dikkat çekici meselelerden bir tanesi de Safevî Devleti’nin uyguladığı dinî politikalardır. Türkiye’de özellikle de son dönemde bu sürecin anlatımına yönelik bazı araştırmaların yürütülmesine ve yayınların yapılmasına rağmen konuya ilişkin Türkçe literatürün pek zengin olduğu iddia edilemez. Yıllarını bu konunun aydınlatılmasına adamış olan İran asıllı Amerikalı bilim adamı S. A. Arjomand’in kapsamlı makalesini Türkçeye çevirme isteğimiz de buradan kaynaklanmıştır. Bu makalesiyle yazar, Safevî Devleti’nin kuruluşundan çöküşüne kadar Şiiliğin yaygınlaştırılması amacıyla Gulüvv denilen “dinî taşkınlığın”, Sufiliğin ve Sünniliğin bastırılması sürecine ışık tutmuştur.
Keywords
Abstract
The study of the Safavid History in Turkey, and Turkish translation of both primary and secondary sources on the subject are important for several reasons. The deep impact of the Safavids on Anatolian Alevis, their continuous rivalry with the Ottomans and finally, the important role of Turks in the Safavid army and administration are among the factors motivating us to focus on this subject. Furthermore, we believe it is necessary to promote Safavid studies in Turkey, as it is essential for better understanding of the geo-political changes in our region since the 16th century. The religious policy of the Safavid State is of particular importance in this regard. There is little Turkish scholarship on this subject, despite some studies and publications (especially recently) by Turkish scholars. We therefore decided to provide Turkish translation of this comprehensive article by an American scholar of Iranian origin S. A. Arjomand, who dedicated his years to elucidating this topic. In the current paper, the author sheds light on the process of suppression of “religious extremism,” called Ghuluww, Sufism and Sunnism, for the purposes of conversion to Shi’ism from the establishment of Safavid State to its fall.