Author :
Abstract
Osmanlı Devleti'nde haberleşme devletin ilk kurulduğu dönemden itibaren ulaklar aracılığıyla yapılmaktaydı. Ulaklar genellikle atlı olarak ya da yaya olarak devletin haberleşme hizmetini sağlamaktaydılar. Devletin önemli ve acele işlerle ilgili haberlerini merkez ile eyaletler arasında götürüp getiren ulakların güvenilir, dürüst ve dayanıklı olmalarına dikkat edilmekteydi. Menzilhânelerin görevi düzenli ve zamanında haberleşmeyi sağlamak idi. Padişahın emir ve buyruklarının taşradaki görevlilere zamanında ulaştırılması, devletin merkezi ile eyaletleri arasında düzenli ve sistemli bir iletişimin sağlanması çok önemliydi. Bu çalışmada, Amasya ve çevresinde kurulmuş olan Osmanlı menzilleri işlevleri bakımından incelenmiştir. Öncelikle menzillerin konumları, birbirilerine olan uzaklıkları ve genel özellikleri ortaya konulmuştur. Daha sonra menzilhânelerin gelir kaynakları, görevli kadrosu ve işlevleri hakkında, bölgesel verilerden yola çıkılarak bazı güncel bilgiler sunulmuştur. Yine Amasya menzilhânelerinden, muhtelif zaman dilimlerinde, ulaklara verilen beygir ve sürücü sayıları belirtilerek bu birimlerden asgarî düzeyde ne kadar faydalanıldığı gösterilmiştir.
Keywords
Abstract
Communication in the Ottoman State was made through the messengers from the first era of the state. The messengers usually provide the communication service of the state as an equestrian or pedestrian. Attention was paid to the fact that the messengers who brought the state's important and urgent news between the center and the provinces were reliable, honest and durable. The task of the menzils was to ensure regular and timely communication. It was very important for the Sultan's orders and orders to be delivered to the provincial officials in a timely manner and to ensure a regular and systematic communication between the state center and its provinces. In this study, the Ottoman menzils established in and around Amasya were examined in terms of their functions. First of all, the positions of the menzils, the distances to the birris and their general characteristics are revealed. Later on, some updated information on the sources of income, staffing and functions of menzils was presented by way of regional data. Again, the number of horses and drivers given to the messengers in various periods of time were specified from the Amasya Menzils to show how much these units were utilized at minimum level.
Keywords
- Ġbnülemin Tasnifi Dâhiliye (ĠE. DH.) 1987Ġbnülemin Tasnifi Dâhiliye (ĠE. DH.) 2002 (AE. SAMD. III) 6036
- AKYÜZ, Jülide, “Anadolu’nun Orta Kolu Üzerinde Menzil: Amasya Menzili, ĠĢleyiĢi, Sorunları”, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, S.8, Ankara, Ağustos 2006, s.45-53.
- a Menzil-hane ve KiracıbaĢılık”, VII. Türk Tarih Kongresi (11-15 Ekim 1976), C.II, Ankara, 1981, s.1359-1365.
- ÇETĠN, Cemal, Anadolu’da Faaliyet Gösteren Menzilhâneler (1690-1750), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, YayınlanmamıĢ Doktora Tezi, Konya, 2009.
- --------------------, ĠĢlevleri ve Özellikleri Bakımından Konya Menzilleri (XVII.-XVIII. Yüzyıllar), Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Konya, 2007, s.295-343.
- , C.10, S.3, Afyon, 2008, s.39-63. HALAÇOĞLU, Yusuf, XIV-XVII. Yüzyıllarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı
- , Ankara, 1995. --------------------, Osmanlılarda Ulaşım ve Haberleşme (Menziller)
- , PTT Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 2002.
- , C.III, Ġstanbul, 1993, s.59-60.
- , S.16, Konya, 2004, s.179- 221.
- ġemseddin Sami, Kâmûs-ı Türkî, Sahhaflar Kitap Sarayı, Ġstanbul, 2008.
