FLAVİUSLAR DÖNEMİ’NDE MEYDANA GELEN BİR DOĞA OLAYI: VEZÜV YANARDAĞI’NIN PATLAMASI (M.S. 24 AĞUSTOS 79)
Author :
Abstract
İtalya’nın Campania bölgesinde bulunan Vezüv (Vesuvius) yanardağının, 24 Ağustos 79’da patlamasıyla Pompeii, Herculaneum ve Stabiae kentleriyle bölgedeki çeşitli yerleşimler volkanik kül ve taşların altında kalarak büyük bir felaket yaşanmıştır. İmparator Titus, mümkün olan bütün yardımı yapsa da bu şehirler patlamayla birlikte haritandan silinmiş ve keşfedileceği güne kadar adeta unutulup gitmişlerdir. Bölge tarihe Avellino püskürtmesi olarak geçen patlamayla benzer tehlikeler atlatsa da son olarak Campania depremiyle (M.S. 62) adeta uyarılmıştır. Bu deprem 79’daki büyük patlamanın habercisi olması bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Vesuvius tarihin çeşitli zamanlarında defalarca lavlarını püskürtse de hiç biri Ağustos 79’daki kadar yankı uyandırmamıştır. Vezüv Hadisesi olarak adlandırdığımız Ağustos 79’daki patlamayı önemli kılan şey ise, bu olayda hem kül altında kalan yapıların hem de ölen insanların çoğunun hiçbir tahribata uğramadan günümüze kadar ulaşmış olmalarıdır. Özellikle, arkeolojik kazılarla gün yüzüne çıkartılan taşlaşmış insanların durumları felaketin boyutunu göstermesi bakımından ayrı bir öneme sahiptir. Vesuvius’un patlaması esnasında Misenum’da bulunan Genç Plinius’un, M.S. 104’de tarihçi Tacitus’a yazmış olduğu mektuplardan hem amcası Yaşlı Plinius’un ölümüyle sonuçlanacak olan sonunu hem de annesiyle birlikte kendisinin başından geçenleri ayrıntılarıyla öğrenmekteyiz. Ayrıca 19. Yüzyılda bölgeyi ziyaret eden Goethe ve Mark Twain gibi yazar ve sanatçıların izlenimlerini aktarmış oldukları mektuplar da bu konuyla ilgili bilgi vermektedir.
Keywords
Abstract
By the eruption of Vesuvius Volcano in the Campania Region of Italy 24 August 79 A.D., a devastating disaster took place in Pompeii,Herculaneum and Stabiae cities and various settlements around the region.The region was swallowed under the volcanic ashes and Stones.Despite the Emperor Titus’effort for help these cities have been wiped off the map,and almot forgotten untill the day they will be explored.Though the region,passed into history as Avellino eruption,has faced many similar danger, it has lastly been warned by Campania earthquake (A.D.62).This eathquake has a significant importance since it is a precursor of the big eruption in 79 A.D. Altough Vesuvius has erupted several times in the past years none of them has created reactions as August 79 A.D. What makes August 79 A.D –so called as the Vesuvius Event-is neither the people died nor the constructions buried under ashes have been demolished untill the very present day.Especially,the condition of people that have been brought to light by archaeological excavations have another importance as they show the extent of the disaster. We are now able to learn by letters written by Young Plinius-who was in Misenium at he time of the eruption- to historian Tacitus in 104 A.D. that both it will end with his uncle Old Plinius’ death and what the story of him and his mother together is. On the other hand; the letters which writers and artists such as Goethe and Mark Twain wrote imparted –they visited the area in the 19th century-give us information about this event.
Keywords
- Altan, S. (2014). Roma Tarihi‟nin Ana Hatları- I. Kısım Cumhuriyet Devri, Ankara: Türk
- Altan, S. (2014). Roma Tarihi‟nin Ana Hatları- I. Kısım Cumhuriyet Devri, Ankara: TürkTarih Kurumu Yayınları.Bauer, S. W. (2013). Antik Dünya Tarihi. İlk Kayıtlardan Roma‟nın Dağılmasına. (Çev. Mehmet Moralı). İstanbul: Alfa Yayınları.
- Demircioğlu, H. (2011). Roma Tarihi, I. Cilt: Cumhuriyet, I. Kısım: Menşe‟lerden Akdeniz Havzasında Hâkimiyet Kurulmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Demiriş, B. (2002). Tacitus. Annales‟te Beliren Tarihçiliği ve Hümanizmi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Ed. Norwich, J.J. (2015). Antik Dünyayı Şekillendiren Kentler. (Çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Etienne, R. (2013). Pompei-Toprağa Gömülen Kent. (Çev. Esra Özdoğan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Freeman, C. (2003). Mısır, Yunan ve Roma. Antik Akdeniz Uygarlıkları. (Çev. Suat Kemal Angı). Ankara: Dost Yayınları.
- Gates, C. (2015). Antik Kentler: Antik Yakındoğu, Mısır, Yunan ve Roma‟da Kentsel Yaşamın Arkeolojisi. (Çev. Barış Cezar). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
- Suetonius (2008). On İki Caesar‟ın Yaşamı. (Çev. Fato Telatar, Gül Öztürk). Ankara: Türk Haksal. M. (2003). Pompei‟nin Son Günü. Popüler Tarih, 36, Ağustos, s. 20-25.
- Hall, S. S. (2007). Vezün İçin Geri Sayım. National Geographic, Eylül, s. 80-93.
- Meijer, F. (2006). İmparatorlar Yataklarında Ölmezler. (Çev. Gürkan Ergin). İstanbul: Homer Kitabevi.
- Owens, E. J. (2000). Yunan ve Roma Dünyasında Kent. (Çev. Cânâ Bilsel). İstanbul: Tekin, O. (2010). Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş. İstanbul: İletişim Yayınları.
