Author :
Abstract
yönüyle hayatını, kişiliğini ve eserlerini tanıtmak gerçekten kolay bir iş değildir. Hele tanıtmakta olduğunuz âlim, Ortaçağın ve de Orta Doğunun siyasî yönden en karmaşık, fakat bilim ve kültür yönünden en olgun dönemi olan Selçuklu-Eyyubî döneminde yaşamışsa, bu zorluk daha da artmaktadır. İbnu'l-Kıftî, sadece ilimle uğraşmış bir âlim değildi; o aynı zamanda en kritik dönemlerde en hassas ve sorumluluk gerektiren görevleri üstlenmiş ve bunları layıkıyla da ifa etmiştir. O Eyyubîler döneminde sır kâtibi, kadı, kütüphane görevlisi, divan sorumlusu ve vezir olarak görev yapmıştır. Onu, Eyyubî döneminin en önemli entelektüel kişiliği payesine yükselten de anılan hassas görevler ve kaleme almış olduğu eserlerdir.
Keywords
Abstract
yönüyle hayatını, kişiliğini ve eserlerini tanıtmak gerçekten kolay bir iş değildir. Hele tanıtmakta olduğunuz âlim, Ortaçağın ve de Orta Doğunun siyasî yönden en karmaşık, fakat bilim ve kültür yönünden en olgun dönemi olan Selçuklu-Eyyubî döneminde yaşamışsa, bu zorluk daha da artmaktadır. İbnu'l-Kıftî, sadece ilimle uğraşmış bir âlim değildi; o aynı zamanda en kritik dönemlerde en hassas ve sorumluluk gerektiren görevleri üstlenmiş ve bunları layıkıyla da ifa etmiştir. O Eyyubîler döneminde sır kâtibi, kadı, kütüphane görevlisi, divan sorumlusu ve vezir olarak görev yapmıştır. Onu, Eyyubî döneminin en önemli entelektüel kişiliği payesine yükselten de anılan hassas görevler ve kaleme almış olduğu eserlerdir.
Keywords
- Abdullatif, Şemseddin Muhammed, Ebu Hanife en-Nu’mân ve Ârâ’hu’l-Kelâmiyye, İskenderiye, 1999.
- Âşûr, Sa’îd Abdulfettâh, Mısr ve’ş-Şâm fi Asri’l-Eyyûbiyyîn ve’l-Memâlîk, Beyrut, 1972.
- Bakır, Abdulhalik, Hz. Ali ve Dönemi, Ankara, 2004.
- Beyyumî, Ali, Kıyâmu’d-Devleti’l-Eyyûbiyye fi Mısr, Kahire, 1952.
- el-Cündî, Abdulhalîm, Ebu Hanîfe Batalu’l-Hurriyye ve’t-Tesâmuh fi’l-İslâm, Mısır, 1966.
- Ebu Zehre, Muhammed, Ebu Hanife Hayatuhu ve Asruhu-Ârâ’uhu ve Fıkhuhu, Kahire, 1991.
- Ebu Zehre, Muhammed Ebu, İbn Hanbel Hayâtühü ve Asruhu-Ârâ’uhu ve Fıkhuhu, Kahire, 1947.
- Ebu’l-Fida, el-Meliku’l-Mü’eyyed İmadüddin İsmail İbn Ali, el-Muhtasar fi Ahbâri’l-Beşer, (Thk. Muhammed Zeynühüm ‘Azb-Yahyâ Seyyid Hüseyin), Kahire, 1999.
- el-Emîn, Hasan, Salahaddin Beyne’l-Abbâsiyyîn ve’l-Fâtımiyyîn ve’s-Salîbiyyîn, Beyrut, 1995.
- Ferruh, Ömer, Tarihu’l-Fikri’l-Arabi İlâ Eyyâmi İbn Haldûn, Beyrut, 1983.
- Fulcher of Chartres, Târihu’l-Hamle ilâ’l-Kuds (1095-1127), (Arp. Trc. Ziyâd el-‘Aselî), Beyrut, 1990.
- Gibb, Hamilton, A. R., Salahaddin el-Eyyûbî Dirâsât fi’t-Târihi’l-İslâmî, (Arp. Trc. Yusuf İbiş), Beyrut, 1996.
- el-Hanbelî, İbnu’l-‘İmâd, Şezerâtü’z-Zeheb fi Ahbâri men Zeheb, (Thk. Abdulkâdir Arnavût- Mahmud Arnavût), Beyrut, 1991.
- el-Hatîbu’l-Bağdâdî, Ebu Bekr Ahmed b. Ali b. Sâbit, Tarihu Medîneti’s-Selâm, (Thk. Beşşâr Avvâd Marûf), Beyrut, 2001.
- İbn Hallikan, Ebu’l-Abbas Şemsüddin Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekr, Vefeyâtü’l-A’yân ve Enbâ’i Ebnâ’i’z-Zemân, (Thk. İhsan Abbas), Beyrut, 1970.
- İbn Tağriberdî, Cemaleddin Ebi’l-Mehâsin Yusuf el-Atabekî, en-Nücûmu’z-Zâhire fi Mülûk Mısr ve’l-Kâhire, Beyrut, 1992.
- İmrân, Mahmud Sa’îd, Tarihu’l-Hurûbi’s-Salîbiyye M. 1095-1291, Kahire, 2000.
- İzgi, Cevat, Anadolu Selçuklu Tabipleri, III. Türk Tıp Tarihi Kongresi, Kongreye Sunulan Bildiriler, İstanbul, 20-23 Eylül 1993, Ankara, 1999, s. 231-232.
- el-Kalkaşandî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ali, ‘İkdü’l-Cümân fi’t-Ta’rif bi Kebâ’ili Arabi’z-Zemân, (Thk. İbrahim el-Ebyârî), Kahire, 1982.
- Karaarslan, Nasuhi Ünal, T. D. V. İslam Ansiklopedisi, İbnu’n-Nedîm Maddesi, İstanbul, 2000, c. XXI, s. 171-173.
- Karlığa, H. Bekir, T. D. V. İslam Ansiklopedisi, İbn Cülcül, İstanbul, 1999, c. XIX, s. 403-404.
- Kaya, Mahmut, T. D. V. İslam ansiklopedisi, İbnu’l-Kıftî Maddesi, İstanbul, 2000, c. XXI, s.
- Kaya, Mahmut, T. D. V. İslam Ansiklopedisi, Sâid el-Endelüsî Maddesi, İstanbul, 2008, c. XXXV, s. 556-557.
- Kaya, Mahmut, T. D. V. İslam Ansiklopedisi, İşrâkilik Maddesi, İstanbul, 2001, c. XXIII, s. 435-
- el-Kelbî, Ebu’l-Münzir Hişam b. Muhammed b. es-Sâ’ib, Nesebu Ma’ad ve’l-Yemenü’l-Kebîr, (Thk. Nâci Hasen), Beyrut, 1988.
- el-Kirânuvî, Habîb Ahmed, Ebu Hanîfe ve Ashâbuhu, Beyrut, 1989.
- Reston, James, JR, Mukâtilûn fi Sebîli’l-Lâh Salahaddim el-Eyyûbî ve Ritşârd Kalbu’l-Esed ve’l-Hamletü’s-Salîbiyye es-Sâlise, (Arp. Trc. Rıdvân es-Seyyid, el-‘Abikân, 2002.
- Sami, Şemseddin, Kâmûsu’l-A’lâm, Ankara, 1996, c. III, s. 1833.
- es-Suyûtî, Celaleddin Ebu’l-Fadl Abdurrahman b. Ebî Bekr, Hüsnü’l-Muhâdere fi Tarihi Mısr ve’l-Kâhire, (Thk. Muhammed Ebu’l-Fazl İbrahim), Kahire, 1967.
- Şeşen, Ramazan, Salahaddin’den Baybars’a Eyyubîler-Memluklar (1192-1260), İstanbul, 2007.
- Tavfîk, Ömer Kemâl, Mukaddimât el-‘Udvânü’s-Salîbî ‘alâ’ş-Şarki’l-Arabî, İskenderiye, 1967.
- et-Tekritî, Mahmud Yâsîn Ahmed, el-Eyyûbiyyûn fi Şimâli’ş-Şâm ve’l-Cezîre, Bağdat, 1981.
- ez-Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Siyerü A’lâmi’n-Nübelâ’, (Thk. Beşşâr Avvâd Ma’ruf-Muhyi Hilâl es-Serhân), Beyrut, 1996.
- ez-Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Târihu’l-İslâm ve Vefeyâtü’l-Meşâhîr ve’l-A’lâm, (Thk. Ömer Abdüsselâm Tedmürî), Beyrut, 1998.
- ez-Ziriklî, Hayreddin, el-A’lâm Kâmûs Terâcim li Eşheri’r-Ricâl ve’n-Nisâ’ mine’l-Arab ve’l- Müsta’rabîn ve’l-Müstaşrikîn, Beyrut, 2002.
