Author :
Abstract
Milli Mücadele’nin kazanılmasıyla beraber her sahada görülen inkılap hareketleri, kendini belki de en fazla hukuk sahasında hissettirmişti. İnkılapların gerçekleşmesinde uygun bir ortam oluşturacak ve uygulanmasında kolaylık sağlayacak, çağın ihtiyaçlarını karşılayacak ve toplumun en önemli yapısı olan aile kurumunu düzenleyecek bir medeni kanuna acilen ihtiyaç duyulmuştur. Bu amaçla komisyonlar kurularak çalışmalar başlatılmıştır. Komisyonlar, hedeflenen amaca ve milletin ihtiyaçlarına hizmet edecek kanunlar ortaya çıkaramamış ve geçmiş hukukun bir devamı olmaktan öteye gidememişlerdir. Bu sebeple dönemin idarecileri Atatürk’ün de desteğini alarak çağdaş, anlaşılır, ihtiyaçlara cevap verebilecek, Türk ailesini ve Türk kadınını hak ettiği seviyeye çıkarabilecek bir kanun olarak, İsviçre Medeni Kanunu’nu uygun bulmuştur. Hemen çalışmalar başlatılmış ve bu kanun değiştirilmeden tercüme edilerek, Türk Medeni Kanunu hazırlanmıştır. Çalışmamızda Türk Medeni Kanunu’nun, tartışılması, hazırlanması, kabul edilmesi ve uygulanması aşamalarında yaşanan gelişmeler incelenip, bu kanunların aile kurumuna etkileri değerlendirilecektir. Yine yeni kanunla eski kanunun arasındaki farklar vurgulanacaktır. Türk Medeni Kanunu’nun, Türk milletine, özellikle kadına kazandırdığı hakların neler olduğu hakkında bilgiler verilerek Atatürk’ün bu konudaki hassasiyetine ve kadına verdiği değere dair değerlendirmelerde bulunulacaktır.
Keywords
Abstract
The revolutionary movements, seen in every field of life with the winning of the National Struggle, most probably were mostly felt in the field of law. A civil law was needed in providing a proper place for actualizing and applying the revolutions, meeting the requirements of the age and organizing the most important part of the society, the family. For this purpose, commissions were set up and commenced. The commissions could not been able to bring about the intended purpose and laws that would serve the needs of the nation and could not been able to go beyond being a continuation of past law. For this reason, the administrators of the period adopted the Swiss Civil Law as a law that can take contemporary, understandable, and able to respond to the needs of the Turkish family and Turkish women by taking the support of Atatürk. Immediate studies were initiated and this law was translated and the Turkish Civil Lawwas prepared. In this study, the developments experienced in the period of discussing, preparing, accepting and applying the Turkish Civil Law will be examined and the effects of these laws on the family institution will be evaluated. Again, the differences between the new law and the old law will be emphasized. Information about the rights that the Turkish Civil Law gave to the Turkish nation and, especially to the women will be given and Atatürk’s sensitivity to this issue and the value given to the women by him also will be emphasized.
Keywords
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, 31.01.1923, I-III, Ankara 1997. AKİPEK, Jale G.; Türk Medeni Hukuku, Ankara 1973.
- ARIK, K. F.; “Medeni Kanun ve Yapılan Bazı Tenkitle”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C.18, S.1, 1964 Ankara, s.193-213.
- ATAY, Aytekin; “Neden İsviçre Medeni Kanunu? İsviçre Medeni Kanununun TürkiyeCumhuriyeti Tarafından İktibası Nedenleri”, Medeni Kanunun 50. Yıl Sempozyumu, İstanbul 1978, s.59-72.
- AYDIN, Mehmet Akif, “Osmanlılarda Aile Hukukunun Tarihi Tekamülü”, Sosyo Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C2, Ankara 1992, s. 434-455.
- AYDIN, Mehmet Akif; “Türk Hukukunun Modernleşme Modeli Resepsiyon/ İktibas”,Cumhuriyet 1923-1998 Dönemi Değerlendirilmesi V Ekonomik, İdari, Hukuki Değerlendirme, C.V, Yıl.4, S.23-24, Ankara 1998, s.3850-3854.
- 87 Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, 31.01.1923, I-III, Ankara 1997, s.90.AYDIN, Mehmet Akif; Osmanlı Aile Hukuku, İstanbul 2017.AYDIN, Mehmet Akif; Türk Hukuk Tarihi, İstanbul, 1999. Bakara Suresi, Ayet 228.
- BARDAKOĞLU, Ali, “Türk Aile Hukukunun Tarihi Gelişimi”, Türk Aile Ansiklopedisi, C.2, Aralık 1991, s. 609-616,
- BAYAR, Mustafa; Atatürk ve Devrimlerimiz, İstanbul,1973.
- BİLGİŞİN, Şevket Mehmed Ali; “İnkılapçı (Mahmut Esat Bozkurt), ve Türk Hukukunda İnkılap”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.3, Ankara 1955, s.315-321.
- BÜYÜKTANIR, Tahir; “Eşler Arasında Mal Rejimi”, Ankara Barosu Dergisi, S.1998/2, Ankara 1998, s.49-55.
- ÇİMEN, Latife Kabaklı; Türk Töresinde Kadın ve Aile, İstanbul, 2008. DEMİR, Abdullah; Türk Hukuk Tarihi, İstanbul, 2011.
- DİNÇKOL, Abdullah; “Hakimin Taktir Yetkisinin Kullanılmasında “Hak ve Nısfet”, Yargıtay Dergisi, C.19, S.3, Ankara 1993, s.214-230.
- DOĞRAMACI, Emel; “Atatürkçü Düşünce Sisteminde Kadın Statüsü İnkılabı”, Atatürk 4.Uluslararası Kongresi 25-29 Ekim 1999, Türkistan-Kazakistan, C.II, Ankara 2000, s.1361- Ebu Davud, Menasik 56, Müslim, Hac 147.
- EKİNCİ, Ekrem Buğra; “Hukuk-ı Aile Kararnamesi”, Türk Aile Ansiklopedisi, C.2, Ankara 1991, s. 616-617.
- ERKİN, Behiç; Hatırat 1876-1958, Hazırlayan: Ali Birinci, Ankara, 2010.
- ERTAN, Temuçin F.; “Türk Hukuk Sisteminde Çağdaşlaşma”, Türkler Dergisi, C.17, Ankara, 2002, s. 367-376.
- FINDIKOĞLU, Z. Fahri; “Medeni Kanunumuz Etrafında Bazı Sosyolojik Meseleler”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C.13, S.1, Ankara 1958, s.180-190.
- GAYRETLİ, Mehmet; Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Kanunlaştırma Çalışmaları, İstanbul, 2015.
- GÖKÇE, Birsen; “Aile ve Aile Tipleri Üzerine Bir İnceleme”, Hacettepe Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, C.8, S.1-2, Ankara, 1976, s.48-67.
- HAYKIR, Yavuz, HAYKIR, Handan; “Tarihsel Süreç İçerisinde Türk Aile Yapısına Bir Bakış”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, C. 117, S. 230, İstanbul 2017, s. 87-106.
- ZAJTAY, İmre (Çev. Teoman Akünal); “Yabancı Hukukun Tüm Olarak İktibası”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.37, S.1-4, Ankara 1971, s. 309-324.
- KAŞIKÇI, Osman; “Adalet, Hukuk, Yargı”, Cumhuriyet 1923-1998 DönemiDeğerlendirmesi V Ekonomik, İdari, Hukuki Değerlendirmesi, C.V, Yıl.4, S. 23-24, Ankara, 1999, s.3868-3878.
- KAVUNCU, Mualla; “Osmanlılarda Aile ve Kadın”, Dini Araştırmalar Dergisi, C.2, S.4, Ankara, 1999, s. 143-168.
- KESKİN, Mustafa vd.; Türk İnkılabı ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Ankara, 1995.KIASER, Hans-Lukas; “Frıbourg'dan Ankara'ya: Mahmut Esat Bozkurt (1892-1943)”,Çev. Ali Çivi, İsviçre Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu'nun Alınışının 80. Yılı, İstanbul, 2007, s.73-84.
- KURNAZ, Şefika; Yenileşme Sürecinde Türk Kadını1839-1923, Ankara, 2011.
- OKUDUCU, Güldal; Osmanlı’dan Cumhuriyete Türk Kadınının Kısa Tarihi, İstanbul,OLGAÇ, Senai; “Adaleti Gerçekleştirilmesinde Hakimlere ve Yargıtay’a Düşen Ödevler”, Ankara Barosu Dergisi, S. 3, Ankara, 1967, s. 437-445.
- ORTAYLI, İlber; “Osmanlı Toplumunda Ailenin Yeri”, Türk Aile Ansiklopedisi, C.I, Ankara, 1991, s.74-79.
- ORTAYLI, İlber; Osmanlı Toplumunda Aile, İstanbul, 2009.
- ÖZDEMİR, Rıfat; “Tokat’ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı”, Aile Yazıları-Temel Kavramlar, Yapı ve Tarihi Süreç, C. I, Ankara, 1991, s.411-456.
- ÖZKAN, Abdullah; Kurtuluş Savaşı ve Atatürk Dönemi, İstanbul, 2011.
- ÖZTAN, Bilge; “Medeni Kanunun Kabulünün 70’inci Yılında Aile Hukuku”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.44, S.1, Ankara, 1995, s.79-125.
- ÖZTÜRK, Hüseyin; “Türklerde Aile ve Ahlak Telakkileri”, Türk Aile Ansiklopedisi, C.I, Ankara 1991, s.15.
- PAÇACI, Esra; Sünnette Süt Akrabalığı ve İlgili Rivayetlerin İncelenmesi, AnkaraÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Hadis Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2008.
- SEVİNÇ, Necdet; Türklerde Kadın ve Aile, İstanbul, 2000.
- SUNGURBEY, İsmet; “Hukuk Devrimi ve Hukuk Resepsiyonu”, Cumhuriyet 1923- 1998 Dönemi Değerlendirmesi, C.V, Ankara 1998, s.3847-3849.
- ŞENEL, Nilüfer Uğurlu; Mahmut Esat Bozkurt ve Türk İnkılabına Etkisi, İstanbul,TURAN, Refik; “Osmanlıların Kuruluş Yıllarında Türk Ailesi”, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C.1, Ankara, 1992, s. 82-96.
- TURAN, Şerafettin; Türk Devrim Tarihi Yeni Türkiye’nin Oluşumu (1923-1938), Ankara, 1995.
- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet; “Türk Hukuk Hayatındaki Düalizm ve Şer’iHukuktan Laik Hukuka Geçiş”, Yargıtay Yüzüncü Yıl Dönümü Armağanı, İstanbul, 1968, s.705- VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet; Türk Medeni Hukuku, C.II, İstanbul, 1965.
- YAVUZ, Nihat; “Atatürk'ün Medeni Yasa Karşısındaki Kişisel İlgisi”, Yargıtay Dergisi, C.7, S.1-2, Ankara 1981, s.107-124.
