Author :
Abstract
Teşkilat-ı Mahsusa Birinci Dünya Savaşının hemen öncesinde Başkumandan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa tarafından kurdurulmuştur. Osmanlı Devleti’nin ilk resmi gizli istihbarat teşkilatıdır. Doğrudan Enver Paşa’ya bağlı olan teşkilatın ilk kurucusu Süleyman Askeri Bey’dir. Onun şehit edilmesinden sonra Kuşcubaşı Eşref başkanlığa getirilmiştir. Enver Paşa Teşkilat-ı Mahsusa’yı kurduktan sonra faaliyet programını da bizzat hazırlamıştır. Programda anayurt Türkistan Türklüğü ve Asya Müslümanlarıyla doğrudan temas kurmak da vardı. Buna göre Hindistan ve Türkistan’a teşkilat mensuplarında bir gurup komitacı gönderilecek ve bu beldelerde Rusya ve İngiltere aleyhine isyanlar çıkartılacaktı. Bu çalışmada Teşkilat-ı Mahsusa adına Türkistan’a giderek 1916 Yedisu İsyanında rol alan teşkilat mensupları ve rolleri konu edilecektir.
Keywords
Abstract
The Organization was established by the Deputy Commander-in-Chief and Minister of War Enver Pasha just before the First World War. The first official secret intelligence agency of the Ottoman Empire. The first founder of the organization, which is directly connected to Enver Pasha, is Süleyman Askeri Bey. After his martyrdom, Kuşcubaşı Eşref was brought to the presidency. After establishing Enver Paşa Teşkilat-ı Mahsusa, he prepared the activity program himself. The program also had direct contact with Turkestan Turkestan and Asian Muslims. Accordingly, a group of committee members will be sent to India and Turkestan members, and riots against Russia and England will be issued on these sites. In this study, the members of the organization and their roles will be discussed in the name of Teşkilat-ı Mahsusa.
Keywords
- Adil Hikmet Bey, (2012) Asya’da Beş Türk, Ötüken Yayınları, Hazırlayan Dr. Yusuf GEDİKLİ,
- Adil Hikmet Bey, (2012) Asya’da Beş Türk, Ötüken Yayınları, Hazırlayan Dr. Yusuf GEDİKLİ, İstanbul.
- AHMAD Feroz, (1999/1) İttihatçılıktan Kemalizme, Çev; Fatmagül Berktay (Baltalı) Dördüncü Basım, Kaynak Yayınları, İstanbul.
- AHMAD Feroz, (1999/2) İttihat ve Terakki 1908-1914, Çev; Nuran Yavuz, Beşinci Basım, Kaynak Yayınları, İstanbul.
- ARMAOĞLU Fahir H. (1973) Siyasi Tarih 1789-1960 İkinci Basım, Sevinç Matbaası, Ankara.
- AYDEMİR Şevket Süreyya, (1992) Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa, Cilt 3 1914-1922, Dördüncü Basım, Remzi Kitapevi, İstanbul.
- BADEMCİ Ali, (2008) 1917-1934 Türkistan Milli İstiklal Hareketi ve Enver Paşa Cilt 1, İstanbul.
- GÜNEŞ Gönül, (2013) “Teşkilat-I Mahsusa ve Birinci Dünya Savaşı Yıllarındaki Faaliyetleri” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 29, Sayı 85, Sayfa 101-130.
- İLKUL Ahmet Kemal, (1997) Çin-Türkistan Hatıraları, Şangay Hatıraları, Ötüken Yayınları, Hazırlayan Dr. Yusuf GEDİKLİ, İstanbul.
- KUTAY Cemal, (1962) Ana-Vatanda Son Beş Osmanlı Türk’ü, Tarih Yayınları, İstanbul. MURADOĞLU Abdullah, (2014) Teşkilât-ı Mahsûsa -1, http://turkistan.blogcu.com/
- ÖRMECİ Ozan, (2010) Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, Tarih Okulu, Sayı VIII, Sayfa 95-109.
- STODDARD Philip H. (1993) Teşkilat-ı Mahsusa, Çev; Tansel Demirel Arba Yayınları, İstanbul. TANSU Samih Nafiz, (2012) Teşkilât-I Mahsusa İki Devrin Perde Arkası, İstanbul.
- TUNAYA Tarık Zafer, (1984) Türkiye’de Siyasal Partiler Cilt I İkinci Meşrutiyet Dönemi, İkinci Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul.
- TUNÇAY Mete, (1997) Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye 1908-1980, Beşinci Basım, İstanbul.
