II. SARGON’UN AŠŠUR-ŠARRU-U?UR’A MEKTUBU (ND 2759) KAPSAMINDA M.Ö. 8. YÜZYILDA ANADOLU’NUN SİYASİ GÖRÜNÜMÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Author :
Abstract
M.Ö. 8. yüzyıl Anadolulu krallıkların Asur’un yayılmacı politikaları ile mücadele ettikleri dönemi simgelemiştir. Bu dönemin öne çıkan Anadolu’daki siyasi yapıları Frigler, Tabal Krallığı bünyesindeki kent-devletleri ve Urartular olmuştur. Özellikle II. Sargon (M.Ö. 722-705) döneminde başlatılan Asur yayılmacı siyaseti, genel olarak bakıldığında, Akdeniz ticaretine egemen olma amacı taşımıştır. Bu amaç doğrultusunda Anadolu, Asur’dan Akdeniz’e ulaşım sağlaması ve sahip olduğu hammadde çeşitliliği ile tamamen ele geçirilmesi ya da en azından kontrol altında tutulması gereken bir coğrafya olarak görülmüştür. Asur ilerleyişine karşı ise, Anadolulu devletler birbirleriyle koalisyonlar kurarak, güç toplamaya çalışmışlardır. Asur’un bu dönemde ilerleyişinin önündeki her türlü engeli ortadan kaldırmak için çabaladığı, hem II. Sargon’a ait yıllıklarda, hem de krala ait mektuplarda açıkça görülmüştür. II. Sargon’un, kendisi tarafından görevlendirilmiş olan Que (Çukurova) valisi Aššur-šarru-u?ur’a cevaben yazdığı ND 2759 envanter numaralı mektup, Asur ve Anadolulu siyasi unsurların aralarında kurmuş oldukları politik dengelerin anlaşılması adına önemli bir kaynak olarak değer. Bu çalışmada II. Sargon’un yazmış olduğu (ND 2759) mektubun, Asur ve Anadolu arasındaki diplomatik ilişkilerin netleştirilmesi adına analizi amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
The 8th century B.C. symbolizes the period when the Anatolian kingdoms fought against the spreading policies of Assyria. The prominent political structures in Anatolia in this period were the Phrygians, the city-states within the Tabal Kingdom, and the Urartians. The Assyrian expansionist politics, particularly initiated in the period of Sargon II (722-705 BC), in general, aimed to dominate the Mediterranean trade. In line with this objective, Anatolia, with the diversity of raw materials and the transportation route from Assur to the Mediterranean, was considered as a geography to be seized completely or at least, to be controlled. The Anatolian states tried to gather power by establishing coalitions with each other against the advance of Assyria. It is clearly seen both in the yearbook of Sargon, and in the letters of the king that Assyria struggled to remove all the obstacles against the progress in this period. The letter with inventory record number ND 2759, which Sargon II wrote in response to Aššur-šarru-u?ur, the governor of the Que (Cukurova) who was appointed by himself, is considered to be an important resource to understand the political balance between the Assyrian and Anatolian political units. The aim of this study is to analyze the letter that was written by Sargon II (ND 2759), to clarify the diplomatic relations between Assyria and Anatolia.
Keywords
- Khurt Amelie, Eski Çağda Yakındoğu, Cilt II, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2009.
- Bryce Trevor, The World of The Neo-Hittite Kingdoms: A Political and Military History, Oxford University Press, New York 2012.
- CAD : The Assyrian Dictionary of the University of Chicago 1956vd.
- Desideri Paolo – Jasink Anna Margherita , Cilicia, Dall’eta di Kizzuwatna alla Conquesta Macedona 1990.
- 30-Sayı 50, 2011, s. 197-210.
- Galil Gershon, “Conflicts Between Assyrian Vassals”, SAAB VI/I, 1992, s. 55-63.
- Gökçek L. Gürkan, Asurlular, Bilgin Kültür Sanat Yayınları Ankara 2015.
- Hawkins James D.-Postgate J. Nicholas, "Tribute from Tabal," SAAB 11/1,1988,s. 31-40.
- de Gruyter 2000.
- Nederlands 2004, s. 151-164.
- 257, TTK. Ankara 2006, s. 1-25.
- Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı 48, Eylül 2010, s. 69-88.
- Pileser III through Esarhaddon, Helsinki University Press, (State archives of Assyria 6) 1991.
- Landsberger Benno, , Sam'al, Karatepe Harabelerinin Keşfiyle İlgili Araştırmalar, TTK Basımevi. Ankara 1948.
- Lanfranchi B. Giovanni, “Sargon Letter to Aššur-šarru-uṣur: An Interpretation”, SAAB II/I, 1988,
- Lanfranchi B. Giovanni-Parpola, The Correspondence of Sargon II, Part II: Letters from Assyria and The Northern and Northeasten Provinces, Helsinki University Press, 1990.
- Lanfranchi B. Giovanni, “A Happy Son of the King of Assyria: Warikas and the Çineköy Bilingual (Cilicia)”, Studia Orientalia, Helsinki 2009, s. 127-150.
- Lemaire Andre, “Aşşur-şarra-usur, gouverneur de Qué”, NABU, 1, 1987, 5-6.
- Studies, Vol. 39-no. 2, (1987), s. 183-197.
- Postgate J. Nicholas, “Assyrian Texts and Fragments”, Iraq, 35, 1973, s. 13-36.
- der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie 8, Berlin–New York, (RLA, VIII) 1993-1997,
- Saggs Frederick H.W., “The Nimrud Letters”, Iraq 20, 1958, s. 182-187.
- Savaş Özkan Savaş, Anadolu (Hitit-Luvi) Hiyeroglif Yazıtlarında Geçen Tanrı, Şahıs ve Coğrafya Adları/Divine, Personal and Geographical Names in the Anatolian (Hittite/Luwian) Hieroglyphic Inscriptions, İstanbul 1998.
- Çukurova Tarihi”, ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15/3, 2006, s. 67-102.
- September 17-19, 2004, Emory University, Atlanta, GA), B. J. Collins, M. R. Bachvarova and Ian
- C. Rutherford, (eds.), 2008.
- Journal of History and Social Sciences,Vol. 8, Ahlen-Germany 2016, s. 122-137.
- 4.Ankara 2000, s. 176-189.
