Author :
Abstract
13. yüzyılın başlarında ortaya çıkan Cengiz Han’ın başlatmış olduğu Moğol İstilası, tüm dünyayı ilgilendiren bir hadise olmuştur. Daha Cengiz Han döneminden itibaren batıya birçok kez sefer düzenlenmiştir. Moğolların dünya hakimiyet anlayışı ile gerçekleştirilen bu seferlerin hedefinde, başlangıçta Harzemşah Devleti bulunmaktaysa da, İslam Dünyasının zenginliğinin görülmesi ile istilalar daha da önem kazanmıştır. Mengü Han dönemine gelene kadar batıda tam bir Moğol hakimiyetinin kurulamamış olması ve İsmaililer ile Abbasi Devleti hakkında şikayetler, onu Moğol şehzadesi Hülagu’yu geniş yetkilerle birlikte batıya göndermeyi mecbur etmiştir. Moğollar tarafından batıya yapılan bu seferler Türk tarihi bakımından bir dönüm noktası olmuştur. Zira Moğolların batı seferi sırasında önünden kaçan birçok Türkmen, Anadolu’ya gelerek Anadolu’nun Türkleşmesinde büyük rol oynamıştır.
Keywords
Abstract
The Genghis Khan's Mongol invasion which occurred at the beginning of 13th century is an event concerning the entire world. Even since the era of Genghis Khan, many expeditions have been launched to the west many times. Although the target of these expeditions which are realized with the Mongol’s mentality of world dominance was Kharzem Shah Sate at the beginning, invasions gained importance when wealth of Islam world was seen. Until the era of Mengü Khan, lack of an entire dominance of Mongol and the complaints about Ismailis and Abbasid State forced him to send the Mongol’s prince (sultan’s son), Hulagu, to the west with broad authority. These expeditions to the west by Mongols are the milestones of Turkish history, because a lot of Turkmenians who run away during western expeditions of Mongols have played a major role in Turkification of Anatolia by coming to Anatolia.
Keywords
- ABUL FARAC, Gregory, Abul Farac Tarihi II, Ö. Rıza Doğrul, TTK, Ankara 1999.
- ABUL FARAC, Gregory, Tarihi Muhtasarü’d-Düvel, Şerafettin Yaltkaya, TTK, Ankara 2011.
- BARTHOLD, W., Moğol İstilasına Kadar Türkistan, H. Dursun Yıldız, Kervan Yayınları, İstanbul 1981.
- CAHUN, Leon, Asya Tarihine Giriş (Kökenlerden 1405’e, Türkler ve Moğollar), Sabit İnan Kaya, Seç Yayınları, İstanbul 2006.
- CEVDET PAŞA, Ahmed, Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa, Mahir İz, Cilt VI, MEB, İstanbul 1973.
- CÜVEYNÎ, Alaaddin Ata Melik, Tarih-i Cihangüşa, Mürsel Öztürk, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1998.
- FAZLULLAH, Reşidüddin, Cami’üt Tevarih, İsmail Aka-Mehmet Ersan-Ahmad Hesamipour Khelejani, TTK, Ankara 2013.
- GALSTYAN, A. G., Ermeni Kaynaklarına Göre Moğollar, İlyas Kamalov, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2005.
- GROUSSET, René, Bozkır İmparatorluğu, Reşat Uzmen, Ötüken, İstanbul 1999.
- KAFESOĞLU, İbrahim, Harezmşahlar Devleti Tarihi, TTK, Ankara 2000.
- KİRAGOS, Müverrih, Ermeni Müverrihlerine Göre Moğollar, Gürsoy Solmaz, Elips Yayınları, Ankara 2009.
- KUŞÇU, Ayşe, “İlhanlı Devleti’nin Kuruluşu ve Memluklarla İlk Teması”, Türkler, C.8, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s. 364-375.
- RUNCİMAN, Steven, Haçlı Seferleri Tarihi III, Fikret Işıltan, TTK, Ankara 1987.
- SPULER, Bertold, İran Moğolları, Cemal Köprülü, TTK, Ankara 1957.
- SÜMER, Faruk, “Anadolu’da Moğollar”, Selçuklu Araştırmaları Dergisi I, TTK, Ankara 1970, s. 1-147.
- TOGAN, Z. Velidi, Umumi Türk Tarihine Giriş, İÜEF Yayınları, İstanbul 1981.
- TURAN, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, Ötüken, İstanbul 2005.
- VON RUBRUK, Wilhelm, Moğolların Büyük Hanı’na Seyahat 1253–1255, Ergin Ayan, Ayışığı Yayınları, İstanbul 2001.
- YUVALI, Abdülkadir, “Hülagu Han’ın Batı Seferinin Türkiye Tarihi Yönünden Değerlendirilmesi”, Türk Kültürü, S. 44, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1986, s. 22-27.
- ………………………., İlhanlılar Tarihi, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri 1994.
- ………………………., “Anadolu’nun Türkleşmesi ve Moğollar”, Türk Dünyası Araştırmaları, S. 38, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 1985, s. 90-101.
- ……………………….,, “Moğol Harekâtının Anadolu’nun Demografik ve Dini Yapısı Üzerindeki Etkileri”, Erdem, C.9, S.27, TTK, Ankara 1997, s. 1287-1293.
