Author :
Abstract
Bu araştırmada ekonomik, toplumsal, politik pek çok konuda başat iki faktör olan çevre ve teknoloji kavramları ile bunların politik boyutları incelenmiştir. Yeryüzündeki yaşam açısından çok önemli etkileri olan bu kavramların yerel, bölgesel, ulusal, uluslararası düzeyde belirleyici özellikleri bulunmaktadır. Bu araştırmada uluslararası düzeyde çevre ve teknoloji politikaları ile bunların birbirine olan etkileri konusu ele alınmıştır. Tarih boyunca teknolojinin ilerlemesi, endüstrileşmenin artması, tarımın sanayileşmesi gibi birçok gelişme neticesinde çevre sorunlarının dikkat çekici şekilde artması, çevre sorunlarının müsebbibi olarak teknolojinin gösterilmesine neden olmuştur. Bu konuda çeşitli görüşler bulunmakla birlikte, temelde iki karşıt görüş öne çıkmaktadır. İlki tüm çevre sorunlarının kaynağını dolaylı ya da dolaysız teknolojik gelişmelere bağlayan görüştür. Diğeri ise, tüm sorunlardan teknolojinin sorumlu olmadığını, teknolojiden kaynaklanan problemlerin üstesinden yine teknoloji ile gelinebileceğini savunan görüştür. Teknolojinin ilerlemesinden kaynaklanan sorunlara çözüm üretme çerçevesinde birçok teknoloji geliştirilmiştir. Ancak bu teknolojiler sektör bazında ve lokal düzeyde kalmaktadır. Küresel düzeyde ele alınması gereken çevre sorunlarına küresel düzeyde çözümler üretmek gerekmektedir. Gelişmiş azgelişmiş ülke ayrımının önemli parametrelerinden biri teknoloji geliştirebilmektir. Teknoloji geliştirme kapasitesinin ve geliştirilen teknolojiyi kullanabilmenin yanı sıra bunun getirilerinin toplumsal faydaya dönüştürülebilmesi gelişmiş ülke olabilmenin belirleyici özelliklerindendir. Dolayısıyla devletlerin gelişme politikaları çerçevesinde sağlam ve uygulanabilir bilim ve teknoloji politikalarının geliştirilmesi ve bu politikalarda çevresel değerlere özel önem verilmesi gerekmektedir. Bu politikaların uygulanabilmesi için yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası tüm düzeylerde işbirliği ve dayanışmanın gerekliliği de çevre ve teknoloji olgularının içeriği gereği zorunlu olmaktadır. Araştırma, ağırlıklı olarak literatür taramasına dayanmaktadır. Çevre ve teknoloji kavramlarının etik ve politik boyutu üzerinde durulmakta, özellikle uluslararası boyutuna dikkat çekilmektedir.
Keywords
Abstract
In this study, the two principal factors, environment and technology and its political scopes, which dominate some cases such as economic, social, political issues, were examined. On the point of view of life on earth the effects are very important that the concepts of local, regional, national and international levels have decisive characteristics. In this research environment and technology policies at the international level and their mutual interactions have been discussed. Throughout the history, increased remarkable way the development of environmental problems as a result of many developments such as technological progress, increasing industrialization, the industrialization of agriculture, as the cause of environmental problems caused by technology is to be displayed. Although there are various opinions on this issue, are essentially two opposing views stand out. The first opinion is direct or indirect source of all environmental problems connected with the technological developments. The other, technology was not responsible for all issues and technology can also overcome problems arising from the technology. In the framework of to produce solutions to the problems caused by the progress of technology, many technologies are developed. However, these technologies are standing sector-specific and local level. Should be addressed at the global level, to produce global solutions for environmental problems are necessary. The important parameter of developed and underdeveloped country distinction is that can produce the technology. As well as the capacity of technology development and being able to use the technology, being able to convert to the social benefit these issue, defining characteristic of the developed country. Within the framework of development policies of governments, development of so strong and viable science and technology policies and those policies should be given particular attention to the environmental values. To implement these policies at local, regional, national and international cooperation and solidarity at all levels, from the requirement to the contents of environment and technology subjects are compulsory. This research is mainly based on literature review and ethical and political dimensions of environment and technology concepts are discussed, attention is drawn particularly to the international dimension.
Keywords
- AMİN Samir, Emperyalizm ve Eşitsiz Gelişme, çev. Semih Lim, Kaynak Yayınları, İstanbul, Kasım 1997, 2. Baskı.
- BASALLA George, Teknolojinin Evrimi, çev. Cem Soydemir, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları 29, Ankara, 2004, 11. Basım.
- BECK Jan Mansvelt, Çevre ve Üçüncü Dünya, çev. Kadir Canatan, Endülüs Yayınları, İstanbul, 1990, 1. Baskı.
- BOOKCHİN Murray, Ekolojik Bir Topluma Doğru, çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1996(1), 1. Basım.
- BOOKCHİN Murray, Toplumu Yeniden Kurmak, çev. Kaya Şahin, Metis Yayınları, İstanbul, 1999, 2. Basım.
- BROWN Lester R., Yirmidokuzuncu Gün: Dünya Kaynakları Karşısında İnsan İhtiyaçları, çev. Kemal Tosun vd., Worldwatch Enstitüsü Yayını, İstanbul, 1979.
- CAPRA Fritjof, Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası, çev. Mustafa Armağan, İnsan Yayınları, İstanbul, 1982.
- ÇOBAN Aykut, “Çevreciliğin İdeolojik Unsurlarının Eklemlenmesi”, SBF Dergisi, Cilt: 57, Sayı: 3, Temmuz – Eylül 2002, ss. 3 – 30.
- DES JARDİNS Joseph R., Çevre Etiği Çevre Felsefesine Giriş, çev. Ruşen Keleş, İmge Kitabevi, Ankara, 2006, 1. Basım.
- DİAMOND Jared, Çöküş, Medeniyetler Nasıl Yıkılır ya da Ayakta Kalır?, çev. Elif Kıral, Timaş Yayınları, İstanbul, 2006.
- FOSTER John Bellamy, Savunmasız Gezegen – çevrenin kısa ekonomik tarihi -, çev. Hasan Ünder, Epos Yayınları, Ankara, 2002, 1. Baskı.
- FROMM Erich, Umut Devrimi, çev. Şemsa Yeğin, Payel Yayınları, İstanbul, 1995, 2. Baskı, ss. 145 – 151.
- HABERMAS Jurgen, “İdeoloji” Olarak Teknik ve Bilim, çev. Mustafa Tüzel, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, Şubat 2004, 5. Baskı.
- HERTSGAARD Mark, Yeryüzü Gezgini, çev. Emel Anıl, Tema Vakfı Yayınları, İstanbul, 2001, 1. Baskı.
- KAPLAN Ayşegül, Küresel Çevre Sorunları ve Politikaları, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları No: 19, Ankara, 1999.
- KELEŞ Ruşen, Can Hamamcı, Çevrebilim, İmge Kitabevi, Ankara, Ekim 1998, 3. Baskı.
- KİM L., “Technology Policies and Strategies for Developing Countries: Lessons from the Korean Experience”, Technology Analysis and Strategic Management, Vol. 10, Issue.3, September 1998, ss. 311-324.
- MAYER Federico, “Bugün ve Yarın, Bilim ve İktidar”, Federico Mayor, Augusto Forti (eds.), Bilim ve İktidar, çev. Mehmet Küçük, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları 48, Ankara, 2004, 11. Basım.
- MOORE Wilbert E., Technology and Social Change, A New York Times Book, Quadrangle Books, Chicago, 1972.
- SAÇLI Ahsen, Uluslararası Çevre Politikaları Çerçevesinde Çevre - Teknoloji İlişkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Çevre Bilimleri Anabilim Dalı, 2009.
- SCHUMACHER E. F., Küçük Güzeldir, çev. Osman Deniztekin, Cep Kitapları, İstanbul, 2002, 4. Baskı.
- SMİTH Keith, New Direction in Research and Technology Policy: Identifying Key Issues, STEP Report Series, Norwey, 1994.
- SOYAK Alkan, “Küreselleşme, Teknoloji Politikası, Türkiye:Sınai Mülkiyet Hakları ve Ar- Ge Destekleri Açısından Bir Değerlendirme”, Küreselleşme, İktisadi Yönelimler ve Sosyopolitik Karşıtlıklar, ed. Alkan Soyak, Om Yayınevi, İstanbul, 2002.
- TEBER Serol, Doğanın İnsanlaşması, Say Yayınları, İstanbul, 2003, 1. Baskı.
- TORUNOĞLU Ethem, Ötekilerin “Çevre”si, Ütopya Yayınevi, Ankara, Nisan 2006, 1. Baskı.
- YILDIZ Kazım, Şengün Sipahioğlu, Mehmet Yılmaz, Çevre Bilimi, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 2005, 2. Baskı.
- PORTER Gareth, Janet Welsh Brown, Global Environmental Politics, Westview Press Inc., San Francisco, 1991.
- TÜRKCAN Ergun, Teknolojinin Ekonominin Politiği, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını, Yayın No: 151, Ankara, 1981.
- Webster’s New Collegiate Dictionary, U.S.A., 1979.
- http://www.un.org/documents/ga/res/34/a34res218.pdf, (29.01.2009).
- http://www.un.org/aboutun/charter/chapter9.shtml (12.06.2010).
