Author :
Abstract
Büyük Selçuklu Devleti beyleri, üzerinde bağımsız bir şekilde yaşayabileceklerı bir yurt edinme amacıyla çıktıkları yolda Gazneliler ile Nesa ve Serahs savaşlarını yaptıktan sonra son olarak yaptıkları Dandanakan Savaşı ile tam bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Savaş sonunda topladıkları Merv Kurultayı’nda ileride fethedecekleri bölgeleri hanedan üyeleri arasında paylaştırmışlardır. Bu paylaşımda Çağrı Bey’in oğlu Kavurd’a Kirman bölgesi verilmiştir. Kavurd bölgede yaşanan siyasi istikrarsızlıklardan faydalanarak kısa sürede bölgeye hakim olacaktır. Kavurd, yaptıkları savaşlarda öncelikle bölgeye hakim olan güçlere son vermiş ardında Kirman bölgesini besleyecek diğer bölgeleri ele geçirmiştir. Kavurd’un şüphesiz kazandığı en büyük başarı Umman’ın zaptı olmuştur nitekim o Umman’da hakimiyet sağlayarak vasal bir devlet olarak Büyük Selçuklu Devleti sınırlarını ve hakimiyet alanını denizlere kadar ulaştırmıştır. Kavurd, hakim olduğu bölgelerdeki halka adil davranmış, onlara iyi bir yönetici olmuştur. Halkı bolluk ve refaha kavuşturan Kavurd, hakim olduğu yerlere kervansaraylar, camiler, hamamlar inşa ettirerek su kuyuları açtırmıştır. Büyük Selçuklu Devletine bağlı vasal bir devlet gücünü Kirman’da hakim kılan Kavurd, Sultan Alp Arslan’a iki defa Sultan Melikşah’a da bir defa olmak üzere de taht için isyan hareketlerinde bulunmuştur. Büyük Selçuklu Devleti tahtına oturabilecek kadar büyük bir kuvvet haline gelen Kavurd bu amacına ulaşamamıştır ve öldürülmüştür.
Keywords
Abstract
Lords of the Great Seljuk Empire, on the way to the struggle for a homeland where they can live independently: After fighting the wars of Nesa and Serahs with the Ghaznavid empire, they finally won the Dandanakan War and obtained their independence. At the end of the war, they shared the spoils they collected and the regions they would conquer in the future among the members of the dynasty at the Merv Convention. As a result of this sharing, the Kirman region was given to ÇağrıBeys son Kavurd. Kavurd took advantage of the political instability in the region and dominated theregion in a short time. Kavurd, with his strategic wars, first put an end to the powers that dominate the region, and then captured other regions that would contribute to the Kirman region.Undoubtedly, the greatest achievement of Kavurd was the capture of Oman, as a matter of fact, Kavurd, as a vassal state, extended the borders and dominance of the Great Seljuk State to the seas by providing dominance in Oman. Kavurd treated the people in the regions he ruled fairly and became a good administrator for them. Kavurd, who brought wealth and prosperity to the people, had caravanserais, mosques, baths built and water wells drilled in the places he dominated. Kavurd, who made a vassal state power affiliated to the Great Seljuk Empire dominate in Kirman, engaged in rebellion activities against Sultan Alp Arslan twice and once against Sultan Melikşah to seize the imperial government. Kavurd, who gained enough power to seize the Great Seljuk Empire, could not achieve this goal and was killed due to rebellion attempts.
Keywords
- AHMED BİN MAHMUD, Selçuknâme, (Haz. Erdoğan Merçil) Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul, 2018.
- AKYOL, Hasan, Selçuklu Tarihi El Kitabı, Ed. Refik Turan, Grafiker Yayınları, Ankara, 2021.DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara, 2010.
- GROUSSET, Rene, Bozkır İmparatorluğu, (Çev. Reşat Uzmen), Ötüken Neşriyat, İstanbul, 1980. İBNÜ’L-ESİR, el-Kâmil Fi’t-Târih (İslam Tarihi), C.IX, Bahar Yayınları, İstanbul, 1991.
- İBNÜ’L-ESİR, el-Kâmil Fi’t-Târih (İslam Tarihi), C.X, Bahar Yayınları, İstanbul, 1991.
- İBNÜ’L- CEVZİ, Miratü’z- Zaman Fi Tarihi’l- Ayan’da Selçuklular, (Çev. Ali Sevim), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2011.
- KAFESOĞLU, İbrahim, “KAVURD” Maddesi, İA, C VI, MEB, İstanbul, 1978
- KÖYMEN, Mehmet Altay, Alparslan ve Zamanı I, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Basımevi, Ankara, 1983.
- KÖYMEN Mehmet Altay, Selçuklu Devri Türk Tarihi, TTK, Ankara, 2014.
- KHOSHKAR, Behnam Saljooghı, Kirman Selçuklularında Siyasi ve İktisadı Yapı, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020 , (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi).
- KRAMERS, Johannes Heindrik, “KİRMAN” Maddesi, İA, C VI, MEB, İstanbul, 1978. KOCA, Salim, Dandanakan’dan Malazgirt’e, Giresun, 1997.
- KOCA, Salim, ‘’Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah’ın Suriye, Filistin, Mısır Politikası ve Türkmen Beyi Atsız’’, Selçuklu Devri Türk Tarihinin Temel Meseleleri, Berikan Yayınevi, Ankara, 2010
- SEVİM, Ali - MERÇİL, Erdoğan, Selçuklu Devletleri Tarihi, TTK, Ankara, 2020.
- MERÇİL, Erdoğan, ‘’Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi’’ ,Türkler Ansiklopedisi, C IV, Ankara, 2002.
- MERÇİL, Erdoğan, ‘’Büveyhiler 932-1062 yılları arasında İran ve Irak’ta hüküm süren Deylem asıllıbir hanedan’’, Türkiye Diyanet Ansiklopedisi, C VI, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, İstanbul, 1992. MERÇİL, Erdoğan, Kirman Selçukluları, TTK, Ankara, 1989.
- MERÇİL, Erdoğan, Gazneliler Devleti Tarihi, TTK, Ankara, 2007.
- ÖNGÜL, Ali, Kirman Selçukluları, Çamlıca Yayınları, İstanbul, 2018.PİYADEOĞLU, Cihan, Büyük Selçuklular, Kronik Kitap, İstanbul 2021.
- RÂVENDÎ, Râhat-Üs-Sudûr ve Âyet-Üs-Sürûr, C.I-II, (Çev. Ahmet Ateş) TTK, Ankara 2020. TEKİN, Arslan, Selçuklu Tarihi, Kariyer Yayıncılık, İstanbul 2012.
