Author :
Abstract
Ulaşım ve haberleşme ihtiyacı insanlık tarihi boyunca önem arz etmiş ve dönemin şartları nispetince de çeşitli araç gereçlerle bu ihtiyaç giderilmeye çalışılmıştır. İnsanoğlunun yaratılışı gereği daha iyi bir yaşam koşulları içinde yaşama arzusu ve buna yönelik çabası ulaşım ve haberleşme alanlarında yeni gelişmeleri beraberinde getirmiş ve süreç içinde de bu alanlarda edinilen bilgi ve birikimler sonucunda insanlar arası ulaşım ve haberleşmede büyük kolaylıklar sağlanmıştır. Çok geniş bir coğrafî alanı kontrolü altında bulunduran Osmanlı Devleti de gerek Anadolu’da gerekse Rumeli’de ihtiyaç dâhilinde hizmete açtığı yollarla sivil ve askerî sevkiyatın rahat ve huzurlu bir şekilde yapılabilmesi, istenilen bilgiyi veya evrakı vaktinde ulaştırabilmesi için gayret göstermiştir. Bu işleyişin aksamadan devam ettirilebilmesi için de hizmete soktuğu birtakım kurum ve kuruluşlarla gerçekleştirmiştir. Bu çalışmamızda, bir yandan Osmanlı Devleti’nde ulaşım ve haberleşme alanlarında yapılan çalışmaların gelişimi ve tarihi süreç içindeki dönüşümü ele alınırken diğer yandan Afrika, Asya ve Avrupa kıtalarına yayılmış olan Osmanlı Devleti’nin kontrolü altında tuttuğu kara, deniz ve demir yollarının yansıra tesis ettiği iletişim ağlarının devletin bekası için ne derece önem taşıdığı vurgulanmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
The need for transportation and communication has been important throughout the history of mankind, and this need has been tried to be met by various means within the conditions of the period. Mankind’s desire and effort to live in a better living conditions have brought new developments in transportation and communication and as a result of experience and knowledge gained in this process have provided facilities in transportation and communication among people. The Ottoman Empire holding the control of a very large geographical area made an effort to ensure that civil and military shipments could be carried out in a comfortable and peaceful way and that the necessary information or documents could be delivered on time, both in Anatolia and in the Rumeli. In order to continue this process without delay, the Ottoman Empire achieved this through some institutions and organizations that it put into service. In our study, the development of the studies carried out in the fields of transportation and communication in the Ottoman State and its transformation in the historical process will be discussed on the one hand and on the other hand, how important are the land, sea and railways under the control of the Ottoman Empire which was spread to Africa, Asia and Europe and the communication networks established for the continuation of the empire will be emphasized.
Keywords
- (tarih yok). 07 01, 2016 tarihinde http://www.oynaogrenegitimi.com/odev/denizcilik.pdf adresinden alındı
- 39/1945, B. C. (tarih yok).
- Açıkel, A. (2014). Osmanlı Ulak-Menzilhâne Sistemi Çerçevesinde Tokat Menzilhânesi (1690- 1840). Tarih Araştırma Dergisi C. XIX, S. 2. , 1-33.
- Akar, Y. (1999). Denizcilik Gücünün Milli Güç İçindeki Yeri. İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
- Atam, Ş. (2015). Osmanlı Devleti'nde Nafiâ Nezareti. Niğde: Yayınlanmamış Doktora Tezi.
- Braudel, F. (1989). Akdeniz ve Akdeniz Dünyası. İstanbul: Eren Yayınları.
- Çadırcı, M. (1991). Tanzimat Döneminde Karayolu Yapımı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi C. 15, S. 26, 153-167.
- Çadırcı, M. (2013). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Çelik, G. (2011, Nisan 14-16). Tarihi Yarımada ve Tanzimat Döneminde Ulaşım: Cadde ve Sokakların Yeniden Yapılandırılmasının Mimarî Bütüne Etkileri. CIEPO Uluslararası Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Tarihi Araştırmaları 6. Ara Dönemi Sempozyumu Bildirileri. Uşak: Uşak İl Kalkınma Vakfı Yayınları.
- Çetin, C. (2013). Osmanlılarda Mesafe Ölçümü ve Tarihî Süreci. v. Hasan Bahar-Bayram Ürekli- Tuncer Baykara içinde, Prof. Dr. Nejat Göyünç Armağanı (s. 443-465). Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
- Duysak, C. (2012). 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti Karayolları. V. E.-A.-O. Doğan içinde, Osmanlı'da Ulaşım (s. 66). İstanbul: Çamlıca Yayınları.
- Efe, A. (1998). Eskişehir Demiryolu. Eskişehir: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Elam, N. (2011, Nisan 14-16). Bizans Anadolu'sunun Ticarî, Dinî (Hac) ve Askerî Yol Ağı. CIEPO (uluslararası Osmanlı <öncesi ve Osmanlı Tarihi Araştırmaları 6. Ara dönem Sempozyumu Bildirileri. Uşak: Uşak İl Kalkınma Vakfı Yayınları.
- Engin, V. (2012). Boğaziçi'nde Deniz Ulaşımı: Şirket-i Hayriye. V. Engin içinde, Osmanlı'da Ulaşım (s. 171-190). İstanbul: Çamlıca Yayınları.
- Engin, V. (2012). Tarih Boyunca Kadıköy, Adalar ve Haliç'te Deniz Ulaşımı. V. E.-A.-O. Doğan içinde, Osmanlı'da Ulaşım (s. 153-190). İstanbul: Çamlıca Yayınları.
- Gencer, A. İ. (1986). Türk Denizcilik Tarihi Araştırmaları. İstanbul: Kıral Basımevi.
- Göktaş, U. (2002). Boğaziçi'nde Deniz Ulaşımı: Şirket-i Hayriye. Türkler, 882-897.
- Günaltay, M. Ş. (1948). İran Tarihi. Ankara: TTK.
- Halaçoğlu, Y. (1981). Osmanlı İmparatorluğu'nda Menzil Teşkilatı Hakkında Bazı Mülahazalar. Osmanlı Araştırmaları II, 123-132.
- Halaçoğlu, Y. (1995). XIV. ve XVII. Yüzyıllarada Osmanlı Devlet Teşkilâtı ve Sosyal Yapı . Ankara: TTK.
- Halaçoğlu, Y. (2014). Osmanlılarda Ulaşım ve Haberleşme. İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayınları.
- Harekât, İ. (1992). Berîd. İslam Ansiklopedisi, 498-501.
- Herodotos. (2006). Tarih . İstanbul: İş Bankası.
- Hut, D. (2012). Buharlı Gemiler Çağında Osmanlı Deniz ve Nehiryolu Ulaşımı. V. E.-A.-O. Doğan içinde, Osmanlı'da Ulaşım (s. 107-144). İstanbul: Çamlıca Yayınları.
- Kaçar, M. (1995). Osmanlı Telgraf İşletmesi. E. İ.-M. Kaçar içinde, Çağını Yakalayan Osmanlı (s. 45-120). İstanbul: İslam, Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi Yayınları .
- Karal, E. Z. (1995). Osmanlı Tarihi C. VIII. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Kısıklı, E. (2011). Milli Mücadele Döneminde Demiryolları. CIEPO (s. 807-832). Uşak: Uşak İl Kalkınma Vakfı.
- Kodaman, B. (1980). Avrupa Emperyalizminin Osmanlı İmparatorluğuna Giriş Vasıtaları. Milli Kültür, 23-33.
- Köprülü, F. (1961). Berîd. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
- Kuran, E. (1995). XIX. Yüzyılda Osmanlı Devleti'nde Deniz Ulaşımı . Çağını Yakalayan Osmanlı (s. 159-163). içinde İstanbul: İslam, Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi Yayınları.
- Kütükoğlu, M. (1999). Osmanlı İktisadî Yapısı. E. İhsanoğlu içinde, Osmanlı Devleti Tarihi C. 2 (s. 592-593). İstanbul: IRCICA Yayınları.
- Kütükoğlu, M. S. (1995). Osmanlı Buharlı Gemi İşletmeleri ve İzmir Körfezi Hamidiye Şirketi . E. İ.-M. Kaçar içinde, Çağını Yakalayan Osmanlı (s. 161-206). istanbul: IRCICA.
- Lewis, B. (1993). Modern Türkiye'nin Doğuşu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Mansel, A. M. (2004). Ege ve Yunan Tarihi. Ankara: TTK.
- Orhonlu, C. (1990). Osmanlı İmparatorluğu'nda Derbend Teşkilâtı. İstanbul: Eren Yayınları.
- Ortaylı, İ. (1979). Türkiye İdare Tarihi. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
- Özcan, U. (2011). Mudanya-Konya Trenyolu Projesi ve Ferik Necip Paşa'nın Lahiyası. CIEPO (s. 993-1013). Uşak: Uşak İl Kalkınma Vakfı Yayınları.
- Sâmî, Ş. (2004). Kaldırım. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- Sami, Ş. (2004). Kâmûs-i Türkî. İstanbul: Çağrı Yayınları.
- Satan, A. (2012). Osmanlı devri Demiryolu Kronolojisi. V. E.-A.-O. Doğan içinde, Osmanlı'da Ulaşım (s. 309-342). İstanbul: Çamlıca Yayınları.
- Satan, A. (2012). Osmanlı'nın Demiryolu Çağına Girişi. V. E.-A.-O. Doğan içinde, Osmanlı'da
- Saydam, A. (2014). Osmanlı Medeniyeti Tarihi. İstanbul: Kitabevi.
- Sertoğlu, M. (1986). Osmanlı Tarih Lûgatı. İstanbul: Enderun Kitabevi.
- Sezgin, G. (2007). İnönü Dönemi (1938-1950) Türk Denizciliği. Ankara: Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Şentürk, M. H. (2002). Tanzimat Devrine Kadar Osmanlı Devleti'nin Ulaşım Teşkilatı ve Yol Sistemine Genel Bir Bakış. Türkler Ansiklopedisi, 446-461.
- Şimşir, M. (2011). İlk Dönem İslâm Tarihinde Haberleşme. Konya: Basılmamış Doktora Tezi.
- Taş, M. (2003). Osmanlı'dan Günümüze Yapı Üretiminde Mimarlık Meslek Örgütlenmesinin Gelişimi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi C. 8, 203-214.
- Taştemir, M. (2012). Klasik Devirde Osmanlı'da kara Ulaşımı ve Yollar. V. E.-A.-O. Doğan içinde, Osmanlı'da Ulaşım (s. 13-36). İstanbul: Çamlıca.
- Temizer, A. (2011). Lokomotifin Yüzyıllık Gelişimi (18044-1904) ve Osmanlı'da Lokomotif. CIEPO (s. 1181-1194). Uşak: Uşak İl Kalkınma Vakfı.
- Tongur, H. (1946). Türkiye'de Genel Kolluk ve Görevlelrinin Gelişimi. Ankara: İçişleri Bakanlığı
- Tural, O. (2007). Geçmişten Günümüze Posta Teşkilatı. Ankara: PTT Genel Müdürlüğü
- Turan, N. S. (2011). II. Abdülhamit'in İttiihad-ı İslam Siyasetinde Propoganda Öğesi Olarak Hicaz Demiryolu. CIEPO (s. 1195-1218). Uşak: Uşak İl Kalkınma Vakfı Yayınları.
- Turan, O. (2003). Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti . İstanbul: Ötüken.
- Uçankuş, T. H. (2000). Arkeoloji. İstanbul: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Uzuntepe, G. (2008). Osmanlı İmparatorluğu'nda İlk Demiryolu: İzmir-Aydın-Turgutlu (1856- 1897). Eskişehir: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Vekâleti, T. C. (1933). 10. Yılda Türkiye Nafiiası (19923-1933). İstanbul: Matbaacılık ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi.
- Yazıcı, N. (1992). Tanzimat'ta Haberleşme ve Kara Taşımacılığı. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarih Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 333-377.
- Yıldırım, İ. (2002). Osmanlı Demiryolu Politikasına Bir Bakış. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 311-324.
