Author :
Abstract
Doğada az bulunan altının diğer metallere göre daha kolay dövülüp işlenebilir olması insanoğlunun dikkatini çekmiştir. Bozkır kültüründe de en yaygın kullanılan madenlerden birisi belki de üçüncüsü altındır. Altının doğada parça şeklinde ilk olarak bulunuşundan sonra kolay işlenmesi ve şekil verilmesinden dolayı bozkır insanlarının dikkatini çekmiştir. Fakat nadir oluşu ve de sarı parlaklığının göz alıcı olması onu değerli kılmış ve bu değerinden dolayı hükümdar ve üst yönetici zümrenin bol kullanmasına sebep olmuştur. Bozkır kültüründe yaygın olarak kullanılan altın çeşitli takı ve süs eşyaları yapımında bol olarak kullanılmıştır. Özellikle altın kolye, bilezik, küpe, altın tasvir işlenmiş levhalar, altın varakla kaplı tunç küpeler, ince altın yapraktan hazırlanmış takıların altın boncuklar, altın kaplama kabzalı kılıç, hançer vb silahlar, yine altın levha kaplamalı kalkanlar yapılmıştır. Bunların dışında hayvan üslubu eserlerde altın yaprak kaplı ahşap oyma levhalarda Türk bozkır halkının kullandıkları çok çeşitli madeni eserler ve at koşum takımına ait parçalar, kemer tokaları, savaş aletleri, giysi süsleme eşyalarında altın metali kullanılmıştır.
Keywords
Abstract
Gold found rarely in natüre, has always been attractive for human being because of it can be easily, hammered and worked on. One of the most common used metals, probably the third one, is gold in steppe culture. It attracted a great deal of attraction after it is discovered in natüre fragmentally. However because of it rarity and bright glamorous yellow color and precious it was used by the ruler and senior buteaucrats. It was commonly used for jewelvery and arnaments in steppe culture. Especially necklaces, bracelets, earrings, plagues with images, gold leaf bronze earring, jewelleries made of thin gold leaves, gold beads, sword with gold handle dagger and other weapons, also gilded shields were made of gold. Moreover it was used for trinketry, war instruments, belt buckles, properties of gallop, and used in animal style works wood carving plaques, and various metal works commonly used by Steppe Turkısh people.
Keywords
- Ahmetbeyoğlu, A. (2016). Atlı Şehirliler( Buluntular ve Kalemin Dilinden Avrupa'da Hun Kültürü). İstanbul: Yeditepe Yayınları.
- Arsal, S. M. (2014). Türk Tarihi ve Hukuk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- B.N.Grakov. (2006). İskitler. İstanbul: Selenge Yayınları.
- Bakır, A. (2002). Madencilik ve Maden Sanayi (Ortaçağ İslam Dünyasında). Ankara: Bizim Büro Basımevi.
- Baumer, C. (2012). The Hıstory Of Central Asia (The Age of the Steppe Warriors). Newyork: I. B. Taurıs.
- Chavannes, E. (2007). Batı Türkleri(Çin Kaynaklarına Göre). İstanbul: Selenge Yayınları.
- Çal, H. (2002). Anonim Sembolik Mezar(JL 230 Açması) 2000 yılı Kazısı. Tika içinde, Moğolistan'daki Türk Anıtları Projesi 2000 Yılı Çalışmaları (s. 23-64). Ankara: Tika Yayınları.
- Çoruhlu, Y. (2016). Eski Türklerin Kutsal Mezarları Kurganlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Diyarbekirli, N. (1972). Hun Sanatı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Durmuş, İ. (2012). Sarmatlar. Ankara : Akçağ Yayınları.
- Eroğlu, E. (2014). İskitlerde Kuyumculuk. Cappadocıa Journal Of Hıstory Aand Socıal Scıences (CAHIJ), 14-22.
- Grakov, B. (2006). İskitler. (Çev. D.Ahsen Batur). İstanbul: Selenge Yayınları.
- Kuzuoğlu, R., & Gökçek, L. G. (13/ 2005.). 2003 Yılı Bilge Kağan Anıt Mezar Kazısı. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s. 29-58.
- Ligeti, L. (1997). Bilinmeyen İç Asya. İstanbul: MEB Yayınları.
- Melyukova, A. (2000). İskitler ve Sarmatlar. D. Sinor içinde, Erken İç Asya Tarihi (s. 141-166). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Melyukova, A. I. (1995). Scythıans Of Southeastern Europe. J. D. Kımball, L. T. Bashılov, L. T. Yablonsky, & (Ed.) içinde, Nomads Of The Eurasıan Steppes In The Early Iron Age (s. 2761). Berkeley: Zınat Press.
- Oktay, J. Ö. (2013). Orta Ve İç Asya'da VI-IX Yüzyıllar Arasında Maden Sanatı: Göktürk Devri. İstanbul: Basılmamış Doktora Tezi.
- Ögel, B. (1991). İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Özdek, R. (1990). Türklerin Altın Kitabı, Cilt I,. İstanbul: Tercüman Yayınevi.
- Petrenko, V. G. (1995). Scythıan Culture ın the North Caucasus. J. D. Kımball, V. A. Bashılov, L. T. Yablonsky, & (Ed.) içinde, Nomads Of The Eurasıan Steppes In The Early Iron Age (s. 5-22). Berkeley: Zınat Press.
- Sarıtaş, E. (2010). İslamiyetten Önce Türklerde Kültürel Hayat. İstanbul: Scala Yayıncılık.
- Taşağıl, A. (1995). Gök-Türkler I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Taşağıl, A. (2014). Kök Tengri'nin Çocukları. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
