Author :
Abstract
Bu çalışmada standart Kırgız Türkçesindeki deri ve dericilik ile ilgili sözler incelenmiştir. Göçebe kültüre sahip Türklerin çok eski zamanlardan itibaren deriyi işledikleri ve onları çeşitli alanlarda kullandıkları bilinmektedir. Türklerin bu alanla ilgili uğraşları zamanla söz varlığında dericilikle ilgili sözlerin birikimini sağlamıştır. Bu birikimin ortaya konulması için bu alanla ilgili çalışmaların yapılması gerekmektedir. Ayrıca bu birikimler, Türklerin ortak yaşamına dair yapılacak çalışmalar için de önemli malzemeler oluşturacaktır. Kırgız Türkçesindeki dericilik ile ilgili sözler, bu amaçlar için incelenmiştir. Ölçünlü Kırgız Türkçesinde bu konuyla ilgili 39 sözcük tespit edilmiştir. Bunların 12’si ham deriyle, 8’si giyim kuşamla, 5’i ev eşyalarıyla, 1’i ok yapımıyla, 14’ü de derinin işlenmesiyle ilgilidir. Konuyla ilgili diğer Türk lehçelerinde yapılacak çalışmalar Türkçede dericilikle ilgili söz varlığının ortaya çıkarılmasını sağlayacaktır. Böylece Türkçede dericilikle ilgili söz varlığı bütün bir şekilde ortaya konulabilecektir.
Keywords
Abstract
In this study, the words related to leather in the standard Kyrgyz Turkic are examined. It is known that the Turks with nomadic cultures have been working from ancient times and used them in various fields. The Turks' efforts in this field provided vocabulary about leather in time. In order to put forward this vocabulary, studies about this field have to be done. In addition, these vocabulary will also constitute important materials for studies on the common life of the Turks. The words related to the leather of the Kyrgyz Turkic are examined for these purposes. In the standard Kyrgyz Turkish, 39 words related to this topic have been identified. 12 of them are related to unprocessed leather, 8 of them are related to clothing, 5 of them are related to household goods, 1 of them is related to arrow, and 14 is related to leather processing. The works to be done in other Turkish dialects related to the subject will enable to reveal the word existence related to leather in Turkısh. Thus, the Turkic word-of-mouth related to leatherworking can be put forward in a full way.
Keywords
- Ana Britanica (1986). C. 7, s. 167.
- Arıtan, Ahmed Saim (2008).Türk Deri İşlemeciliği Bağlamında Türk Cild Sanatı. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Afrika Çalışmaları Kongresi), Bildiriler, C.1, Ankara, s. 121-136.
- Atalay, Besim (4. bs. 1998). Divanü Lügati’t-Tercümesi. C. 1. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Bozkurt, Nebi (1994). Deri. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 9, İstanbul, s.174-175.
- Güner, Galip (2016). Codex Cumanıcus Bağlamında Kumanların / Kıpçakların Gündelik Hayatına Dair Söz Varlığı: Eşya Adları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5/4 2016, s. 1544-1560,
- Güngör, Ahmet – Güngör, Asel Cailova (1998). Kırgız Atasözleri, Ankara: Engin Yayınevi.
- Ögel, Bahattin (1978). Türk Kültür Tarihine Giriş: Türkler'de Giyecek ve Süslenme, C. V. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Ögel, Bahattin, (1978). Türk Kültür Tarihine Giriş: Türklerde Ev Kültürü. C. 3, Ankara.
- Recep Tek (2016). Divânü Lügati’t-Türk’te Giyim Kuşam Kültürü İle İlgili Kelimeler. JASS, 50, Sonbahar, s. 261-271.
- Taymas, Abdullah (Çev.) (1998). Kırgız Sözlüğü I-II. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Tekin, Zeki (1992). Tanzimat Dönemine Kadar Osmanlı İstanbulu’nda Dericilik. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Tarih Bölümü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- Tekin, Zeki (1994). Deri. TDAV İslam Ansiklopedisi, C. 9, İstanbul, s. 176-178.
- Yıldırım, Ülfet (2009). Antik Dönemde Kadın ve Süslenme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
