Author :
Abstract
Siraf şehri, Ön Asya'daki en eski şehirlerden bir tanesidir. Şehrin hangi dönemde kurulduğu bilinmese bile antik İran hükümdarları dönemlerinde kurulduğu zannedilmektedir. Bu liman kentinin İran Körfezindeki varlığı, özellikle İranlıların Persis adını verdikleri Fars bölgesinin Arap Yarımadası, Doğu Afrika kıyıları ve Uzakdoğu ülkeleri ile deniz yolu irtibatını sağlayan önemli bir şehirdi. İran toprakları üzerinde uluslararası kıymete haiz ticari ürünlerin dünya pazarlarına taşınma merkezi Siraf şehriydi. Bu şehir İslam fetihlerinden sonra da sahip olduğu ticari önemini devam ettirmiştir. Emevilerin fazla ehemmiyet göstermediği bu liman, asıl önemine Abbasiler döneminde kavuşmuş ve sonraki dönemlerde yaşamış olduğu şiddetli depremler ve Abbasi, Karmati çatışmaları dolayısıyla ticari önemini yitirmeye başlamıştır. Kays Adası'nın ticari açıdan canlanması sonucu tüccarların yönlerini buraya kaydırması ile Siraf şehri terk edilmeye başlanmış ve küçük bir kasabaya dönüşmüştür.
Keywords
Abstract
Siraf is one of the most ancient cities in Front Asia. Even that the foundation of the city isn't known, it is supposed that it was founded in era of the ancient Iranian rulers. This port city was an important city for naval transportation among Arab Peninsula, called Persis by Iranian, East African Coast and Far East Countries. Siraf was a commercial city which was the centre of transportation of valuable trade goods to world markets. This city continued its importance after conquests of Islam. The harbor to which the Umayyads didn't give much importance, gained its real importance during the Abbasids, and in the next period it began to lose its commercial importance due to severe earthquakes and conflict between the Abbasid and Karmate. As a result of the revival of commercial aspects of Kays, the traders shifted their ways to here and the city Siraf began to be leaved and turned into a small town.
Keywords
- AHMAD, Sayyid Maqbul, "Bombay", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 5, İstanbul 1992, s. 280-281.
- AHMAD, Sayyid Maqbul, "Bombay", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 5, İstanbul 1992, s. 280-281.
- AHMED, Lebî İbrahim, “İslam Ortaçağında Basra Körfezinin Tarihsel Kaynakları”, (Çev. Abdulhalik Bakır), Ortaçağ Tarih Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara 2008.
- ASKERÎ, Süleymân Îbrahîm, et-Ticâre ve’l Milahe fî Halicî’l-Arabî fi Asri’l Abbasî, Kuveyt 1998.
- BAKIR, Abdulhalik, Ortaçağ İslam Dünyasında Itriyat, Gıda, İlaç Üretimi ve Tağşişi, Ankara 2000.
- BALL, Warwick, "Some Ruck-Cut Monuments in Southern Iran", Iran, C. 24, London 1986, s. 95-BEKAÎ, Nasır, "Siraf, Şilav", Nâme-i Ferhengistân 2/2, (Edt. Gulamali Haddadadil), (Trz), (Yrz).
- DARYAEE, Touraj, “The Persian Gulf Trade in Late Antiquity”, Journal of World History, V. 14, No. 1, Hawai 2003.
- DONKİN, R. A, Beyond Price: Pearls and Pearl-Fishing; Origins to the Age of Discoveries, Philadelphia 1998.
- HUSREV, NÂSIR-I, Sefernâme, (Trc. Abdülvehhab Tarzî), İstanbul 1994.
- İBNÜ’L-BELHÎ, “Farsnâme”, (Çev. Abdulhalik Bakır-Ahmet Altungök), Ortaçağ Tarih Ve Medeniyetine Dair Çeviriler I, Ankara 2008, s. 117-118.
- İBN HAVKAL, Ebü’l-Kasım Muhammed, Kitabu Sûreti’l-Arz (Nşr. J. H. Kramers), Leiden 1938. HİNDS, Martin, "First Arab Conquests in Fars", Iran, s. 22, London 1984, s. 39-54.
- HİTTİ, Philip K. ; Siyasî ve Kültürel İslam Tarihi, (çev. Salih Tuğ), İstanbul 1989, c. I, s. 597.
- ISTAHRÎ, İshâk İbrahîm b. Muhammed, el-Mesâlik ve’l-Memâlik (nşr. M. J. De Goeje), Kahire 1961,JORDAN, Benjamin R., "Tsunamis of the Arabian Peninsula a Guide of Historic Events", Science of Tsunami Hazards, Vol. 27, No. 1, Idaho 2008, pp. 31-46.
- KALLEK, Cengiz, "Ticaret", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 41, İstanbul 2012, s. 134-144. KARAÇANLÛ, Hüseyn, Tercümey-i Kütabu’l-Harac, İntişarat-ı Elburz, (Trz).
- MAKDİSÎ, Muhammed b. Ahmed b. Ebu Bekr, Ahsenü’t tekâsîm fî mâ’rifeti’l-ekâlîm, (Nşr. Muhammed Ali Baydoun), Beyrut 2003.
- MEZ, Adam, Onuncu Yüzyılda İslam Medeniyeti-İslam Rönesansı, (Trc. Salih Şaban), İstanbul 2000. MISRÎ, Hüseyin Ali; Ticâretü’l-’Irak fî’l-’Asri’l-’Abbâsî, İskenderiyye 1982.
- ÖZ, Mustafa, "Cennabî, Ebu Tahir", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 7, İstanbul 1993, s. 372-373.
- SİRAFÎ, Süleyman, Silsiletü’t-Tevarih ya Ahbar-u Sind ve Hind, (Trc. Hasan Karaçanlû), (Yrz), (Trz),ŞÂMÎ, Ahmet, “Körfez ve Uzak Doğu Ülkeleri Arasındaki Ticarî Münasebetler ve Bu MünasebetlerinOrtaçağ Medeniyetine Etkileri” (çev. Aydın Çelik), Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sa. 134 (Ekim 2001).
- TÂLİB, İmâduddin Halil, “Irak”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 19, İstanbul 1999, s. 87-91.
- TÜCCAR Zülfikar, "Sîrâfî, Ebû Sâîd", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 37, İstanbul 2009, s. 264 -265.
- TUDELALI BENJAMİN-Ratisbonlu Petachia, Ortaçağ’da İki Yahudi Seyyahın Avrupa, Asya ve Afrika Gözlemleri, (trc. Nuh Aslantaş), İstanbul 2001.
- UTKU, Nihal Şahin; Kızıldeniz’de Denizcilik, Ticaret ve Yerleşim (VII. – XI. Yüzyıllar), Doktora Tezi, İstanbul 2005.
- WİLSON, Arnold T. ; The Persıan Gulf, Londra 1978.
- YAZICI, Hüseyin, "Seyehatname", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 37, İstanbul, 2009, s. 9-11.
- WHİTEHOUSE, David, “Excavations at Siraf: First Interim Report”, Iran, C. 6, London 1968, s. 2-22. WHİTEHOUSE, David, Andrew Williamson, “Sassanian Marritime Trade”, Iran, C. 11, London
- WOOD, Marilee, Glass Beads and Trade in Southern and Eastern Africa and the Indıan Ocean - 7th to 16th Centuries AD, Uppsala Sweden 2011.
