ORTAÇAĞ TÜRK-İSLAM DÜNYASININ OLGUNLUK ÇAĞINDA TIP KÜLTÜRÜ, BİLİMİ VE ÇALIŞMALARI I

Author:

Year-Number: 2018-Volume 11
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : ORTA ÇAĞ
Number of pages: 1-24
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Tıp kültürü, bilimi ve çalışmaları da dâhil bütün diğer fen ve sosyal bilim ve çalışmalarınının İslam Ortaçağındaki gelişimini yükselme, olgunlaşma ve durgunlaşma şeklinde üç ayrı evreler olarak tasnif etmek mümkündür. Yükselme evresini, VI. Yüzyılın ikinci yarısından IX. Yüzyılın ikinci yarısına, olgunluk evresini, X. yüzyılın başından XIII. yüzyılın ikinci yarısına, durgunluk evresini ise bu tarihten Ortaçağın sonuna kadar sınırlamak mümkündür. Dolayısıyla zaman ve mekân olarak bu çalışma, Türk-İslam dünyasının olgunluk evresinin erken dönemlerinde Türkler tarafından Yakın Doğu’da kurulan Tolunoğulları, İhşidîler, Sâmânîler, Karahanlılar, Gazneliler, Harezmşahlar ve Büyük Selçuklu devletlerindeki tıp kültürü ve çalışmalarını ele almaktadır. İslam Ortaçağının başı ile sonunu göz önüne getirdiğimizde, anılan güçlü Türk devletleri dönemlerinde Tıp kültürü, bilimi ve çalışmalarında büyük bir gelişme meydana geldiği görülecektir. Bu dönemde hem sağlık sektöründe çalışan eğitimli tabip ve sağlık personeli hem de birer sağlık kurumu olarak mâristan (bîmâristan) olarak adlandırılan hastanelerin sayısında büyük bir artış gözlenmektedir. Ayrıca hastalıkların teşhis ve tedavi yöntemleri, ilaç üretimi, sağlık eğitimi ve tababet alanında yazılan eserler bakımından da muazzam bir sıçrama kaydedilmiştir. Kısaca bu dönemi tababet kültürü ve çalışmaları yönünden Türk-İslam dünyasının “altın devri” olarak vasıflandırmak mümkündür.

Keywords

Abstract

We can categorize, in three respective terms, such as rising, evolvement and stagnation, all the physical and social sciences and studies, including Medical culture, science and studies, in Mediaeval Islam. It is possible to divide these three terms, the rising one, beginning from 6th century to 9th century, evolvement one, from 10th to 13th, and stagnation one, from the last century to the end of Mediaeval Era. Therefore, we aim to treat the medical culture and studies in the times of Tulunids, Ikhshidid state, Samanids, Kara-Khanids, Ghaznavids, Khwarezmids, Great Seljuk Empire founded by Turks in earlier term of Islamic World. In their times, we can see a progress in Medical culture, science and studies. In this period, there was a increasing both in the number of well-educated staff and hospitals, called mâristan (or bîmâristan). An enormous progress in respect to recognition and treatment methods, drug production, health education and medicine can be witnessed. In brief, we can call this term “golden era” of Turk-Islam World thanks to medical culture and studies

Keywords